[TÌM HIỂU] Cá Sặc Bướm – Loài Cá Cảnh Đẹp Và Dễ Nuôi

Cá sặc bướm là một loài cá cảnh đẹp và dễ nuôi, thuộc họ cá tai tượng. Chúng có thể sống trong nhiều môi trường nước khác nhau, từ nước ngọt đến nước lợ, và có khả năng thở bằng không khí. Chúng có thân hình thuôn dài, miệng nhỏ, vảy sắc sảo và nổi bật với hai đốm bên trên thân. Chúng cũng có nhiều biến thể màu sắc khác nhau, như xanh lam, vàng, bạc và lốm đốm.

 Trong bài viết này, Petstown sẽ giới thiệu về đặc điểm, cách nuôi, sinh sản và giá trị sử dụng của loài cá sặc bướm.

Đặc điểm của cá sặc bướm

Cá sặc bướm có tên khoa học là Trichopodus trichopterus, được Pallas mô tả lần đầu tiên vào năm 1770. Chúng phân bố rộng rãi ở lưu vực sông Mê Kông, các vùng của Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar và Indonesia. Chúng thường sống ở những vùng đầm lầy, ruộng lúa, vũng, mương, ao hay những vùng nước nông có độ sâu dưới 2m, có dòng chảy chậm và có những loài thủy sinh phong phú.

Cơ thể cá sặc bướm thuộc dạng dẹp bên với đầu nhỏ, mõm ngắn, nhọn. Miệng của chúng rất nhỏ, lệch, hàm trên thẳng đứng và hơi nhô ra, hàm dưới nổi rõ. Vảy có kích thước vừa phải, sắp xếp không đều. Vây đuôi hơi nhám hoặc có thể bị cụt. Những con đực và con cái thường có sự khác biệt về vây lưng, ở con đực thông thường sẽ có vây lưng dài hơn con cái. Đặc điểm khác biệt nhất của loài cá sặc bướm này là chúng có hai đốm bên dễ thấy nằm ở góc đuôi và phần trung tâm của cá. Trên lưng hậu môn, vi ti và vi đuôi xuất hiện những chấm nhỏ li ti màu cam.

Cá sặc bướm có hai loại răng: răng hàm và răng hầu. Răng hàm nhỏ mịn xếp theo hàng và phân bố cả hàm trên và hàm dưới. Răng hầu cũng nhỏ, mịn xếp thành 4 đám, 2 đám bên trên và 2 đám bên dưới của hầu cá. Mang: cá sặc bướm có 4 đôi cung mang, nằm trong xoang mang ở 2 bên phần sau của đầu cá.

Mỗi cung mang có 2 hàng lược mang mảnh, dài, xếp khít nhau. Số lược mang trên cung giao động 65 – 78. Phần trên của các mang cá sặc bướm phát triển thành cơ quan hô hấp khí trời có cấu trúc hình quạt và có tên là mê lộ. Mê lộ của loài cá sặc bướm xuất hiện sau khi cá nở 18 – 20 ngày.

Cá sặc bướm có nhiều biến thể màu sắc, như xanh lam, vàng, bạc và lốm đốm. Một số dòng cá cảnh như cá sặc cẩm thạch (marble gourami) hay cẩm thạch vàng (golden gourami) cũng xuất phát từ loài này. Cá sặc bướm có kích thước trung bình từ 10 – 15 cm, nhưng có thể lớn hơn trong môi trường tự nhiên. Tuổi thọ của chúng khoảng 4 – 6 năm.

Cách nuôi cá sặc bướm

Cá sặc bướm là loài cá cảnh dễ nuôi, không đòi hỏi nhiều về điều kiện môi trường. Chúng có thể sống trong nhiều loại nước khác nhau, từ nước ngọt đến nước lợ, và có khả năng thở bằng không khí. Chúng cũng không kén chọn về thức ăn, có thể ăn tạp các loại thức ăn khô, tươi hay đông lạnh.

Tuy nhiên, để nuôi cá sặc bướm một cách hiệu quả và an toàn, tôi xin gợi ý một số điểm cần lưu ý như sau:

• Bể nuôi:

Bể nuôi cá sặc bướm nên có dung tích từ 50 lít trở lên, để đảm bảo không gian sinh hoạt cho chúng. Bể nên có nắp đậy kín, vì cá sặc bướm có thể nhảy ra khỏi bể khi hoảng loạn hoặc tìm kiếm không khí. Bể nên có lọc và máy sưởi để duy trì chất lượng và nhiệt độ nước ổn định. Nhiệt độ nước tối ưu cho cá sặc bướm dao động từ 26 – 34 °C. Độ pH của nước phù hợp từ 6,0 – 8,5, độ cứng của nước cacbonat thích hợp từ 50 – 140 ppm.

• Trang trí:

Cá sặc bướm thích sống trong những khu vực có nhiều cây cối thấp, nơi mà chúng có thể ẩn náu. Nên trồng một số cây thủy sinh như rong rêu, lá sen hay lá dừa để tạo ra những khu vực che khuất cho chúng. Ngoài ra, cũng có thể đặt một số đá hay lũa để tạo chỗ ẩn náu và làm đẹp cho bể. Tuy nhiên, không nên quá đông đúc các vật trang trí trong bể, để tránh làm giảm không gian di chuyển cho cá.

• Thức ăn:

Cá sặc bướm là loài cá ăn tạp, có thể ăn được các loại thức ăn khô, tươi hay đông lạnh. Có thể cho chúng ăn các loại viên cá cảnh thông dụng, hoặc các loại giáp xác như tép, giun hay dế. Nên cho chúng ăn ít nhưng thường xuyên, khoảng 2 – 3 lần một ngày, và chỉ cho chúng ăn trong vòng 5 phút. Nếu cho chúng ăn quá nhiều hoặc quá ít sẽ gây ra các vấn đề về sức khỏe và sinh sản cho chúng.

• Đồng bọn:

Cá sặc bướm là loài cá hòa đồng, có thể sống chung với nhiều loài cá cảnh khác. Tuy nhiên, chúng cũng có thể trở nên hung hăng và ghen tuông khi sinh sản hoặc khi bị kích thích.

Nên tránh nuôi chúng cùng với những loài cá nhỏ hơn, yếu hơn hoặc có vây dài, vì chúng có thể bị cá sặc bướm tấn công hoặc cắn xé. Những loài cá cảnh phù hợp để nuôi cùng với cá sặc bướm là những loài cá có kích thước tương đương hoặc lớn hơn, có tính cách ôn hòa hoặc trung lập, như cá rồng, cá la hán, cá bảy màu hay cá neon.

Sinh sản của cá sặc bướm

Cá sặc bướm là loài cá sinh sản bằng cách xây tổ bọt. Chúng có thể sinh sản được khi đạt đến kích thước khoảng 8 – 10 cm và tuổi khoảng 6 – 8 tháng. Để kích thích quá trình sinh sản, nên tăng nhiệt độ nước lên khoảng 28 – 30 °C, giảm độ pH xuống khoảng 6,0 – 6,5 và cho chúng ăn nhiều thức ăn tươi. Ngoài ra, nên tách riêng một cặp cá sặc bướm vào một bể nhỏ có dung tích khoảng 20 – 30 lít, có nắp đậy kín và có một số cây thủy sinh để tạo điều kiện cho chúng xây tổ.

Quá trình sinh sản của cá sặc bướm diễn ra như sau: Con đực sẽ xây tổ bọt bằng cách lấy không khí vào miệng và phun ra dưới dạng những bọt nhỏ. Tổ bọt có hình dạng tròn hay bầu dục, được xây gần mặt nước và có đường kính khoảng 10 – 15 cm. Sau khi xong tổ, con đực sẽ quấn quanh con cái và ôm chặt để kích thích con cái giải phóng trứng. Con cái sẽ giải phóng từ 500 – 1000 quả trứng màu trắng trong một lần sinh sản. Con đực sẽ thu gom những quả trứng rơi xuống và đưa vào tổ bọt. Sau đó, con đực sẽ canh gác tổ và chăm sóc những quả trứng cho đến khi nở.

Những quả trứng của cá sặc bướm sẽ nở sau khoảng 24 – 48 giờ. Những con cá con sẽ ở trong tổ bọt cho đến khi hết dưỡng chất trong bụng. Sau đó, chúng sẽ bơi ra khỏi tổ và tìm kiếm thức ăn. Lúc này, nên cho chúng ăn những loại thức ăn nhỏ mịn như trứng sán, rong nho hay vi sinh vật.

Nên thay nước thường xuyên để duy trì chất lượng nước và tránh bệnh tật. Khi các con cá con lớn lên và có thể tự bảo vệ mình, có thể đưa chúng về bể chính hoặc bán đi.

Giá trị sử dụng của cá sặc bướm

Cá sặc bướm là một loài cá có nhiều giá trị sử dụng, như sau:

• Cá cảnh:

Cá sặc bướm là một loài cá cảnh đẹp và dễ nuôi, có nhiều biến thể màu sắc và hình dạng khác nhau. Chúng có thể tạo ra những hiệu ứng sinh động và hài hòa cho bể cá. Chúng cũng là một loài cá có tính cách thú vị, có thể nhận ra chủ nuôi và phản ứng với những người xung quanh. Chúng cũng có thể giao tiếp với nhau bằng cách phát ra những âm thanh kêu hay lắc đầu.

• Cá thương phẩm:

Cá sặc bướm là một loài cá có giá trị kinh tế cao, được nuôi để cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước. Chúng có thịt ngon, giàu protein và ít xương. Chúng cũng có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, như cá kho tộ, cá chiên giòn, cá lóc nướng hay cá lóc hấp.

• Cá thuốc:

Cá sặc bướm còn có giá trị y học, được dùng để chữa một số bệnh như viêm họng, ho, hen suyễn hay đau răng. Theo Đông y, cá sặc bướm có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, an thần và bổ khí. Có thể dùng cá sặc bướm tươi hoặc khô để chế biến thành các loại thuốc như thuốc nấu, thuốc sắc hay thuốc bột.

Cá sặc bướm là một loài cá cảnh đẹp và dễ nuôi, có nhiều biến thể màu sắc và hình dạng khác nhau. Chúng có thể sống trong nhiều loại nước khác nhau, từ nước ngọt đến nước lợ, và có khả năng thở bằng không khí. Petstown hi vọng bài viết này hữu ích với bạn!